Łódź wikingów – Skuldelev 3

[ataman]

Coś tam od czasu do czasu wypada sobie podłubać… Z racji zawodu interesowały mnie zawsze te pływadełka bardzo stare, wczesnośredniowieczne. Dawno temu zrekonstruowałem i zbudowałem model łodzi klepkowej odkrytej w Ladzie nad Wartą, duży model, w skali 1:10. viewtopic.php?f=7&t=16892 . Ponad dwa lata temu właśnie w Lądzie miałem opowiadać o tej łodzi i jej podobnych. Postanowiłem wtedy, że zrobię tak na szybko parę małych modelików, coby mieć co pokazać. No ale jak to z postanowieniami bywa, rzadko uda się je zrealizować . Ale zbudowałem mały model łodzi z Lądu, w skali 1:40,

potem model łodzi Orunia II (tzw. łódź Św. Wojciecha) także w skali 1:40…

a łódeczka wikingów długo pozostawała tylko w planach. Aż nadszedł czas realizacji.
Trochę historii: W latach 50-tych XX wieku w duńskim fiordzie na wyspie Zelandii, prowadzącym do portu Roskilde, na wysokości miejscowości Skuldelev natrafiono na pozostałości jakichś wraków. W 1962 roku wydobyto toto na powierzchnię. Początkowo znaleziska zinterpretowano jako pozostałości 6 statków wikińskich i oznaczono numerami od 1 do 6. Ale dokładne badania wykazały, że to co wstępnie oznaczono jako Skuldelev 2 i Skuldelew 4 pochodzi z jednej jednostki. Tak więc wypadł numer 4, i pozostało 5 jednostek. Statki te zostały prawdopodobnie celowo zatopione aby zablokować dostęp do portu w Roskilde w II połowie XI wieku. Wraki tych statków są eksponowane w muzeum w Roskilde, na ich podstawie pobudowano tez ich repliki. Skuldelev 1 – statek towarowy typu knarr, 16 m dł, 4,8 m szerokości, replika Ottar. Skuldelev 2 – okręt wojenny longship – 30 m dł, 3,8 m szer, replika Havhingsten. Skuldelev 5 – mały okręt wojenny snekkja – 17,3 m dł, 2,5 m szer, repliki Helge Ask, Sebbe Als. Skuldelev 6 – nieokreślony, dł 11.2 m, szer 2,5 m, repliki: Kraka Fyr, Skjoldungen.
No i Skuldelev 3 – statek towarowy typu byrding, dł 14 m, szer. 3,3 m, ładowność 4-5 ton, zanurzenie zaledwie 0,9 m. Został zbudowany z dębu, około 1040 roku, gdzieś w Danii. Załoga to 5-8 osób, żagiel 45 m2. Skuldelev 3 był dobrze przystosowany do krótszych podróży po wodach duńskich i bałtyckich. Mógł osiągnąć prędkość maksymalną ok. 10 węzłów (19 km / h). Jest to najlepiej zachowany wrak z tych pięciu odkrytych w fiordzie Roskilde. Na jego podstawie zbudowano replikę o nazwie Roar Ege. Billing Boats wypuścił zestaw w skali 1:25 bazujący na tej replice (Roar Ege). Na naszym forumie z tego zestawu model zbudowała Nina. Ale ja jakoś wolę bawić się od podstaw. Swego czasu poprosiłem Ninę o użyczenie mi planów załączonych do tego zestawu (chciałem to zrobić na odp.. na szybko, na to moje wystąpienie w Lądzie, ale się wtedy nie udało). Plany dostałem, za co Ninie bardzo dziękuję.

Jednak nie chciałem robić tak dużego modelu, wszak dwie poprzednie łodzie z tego okresu zbudowałem w skali 1:40, i taką też skalę starałem się uzyskać dla Skuldelev 3. No ale jak to z przeskalowywaniem bywa, nie wszystko poszło jak trzeba .

[ataman]

Budując kadłub zastosowałem technikę taką jak w zestawie, czyli kadłub złożony z dwóch połówek. Stępka (wraz ze stewami) składa się z dwóch identycznych części sklejanych później wzdłużnie.

Budowa prowadzona jest na takim jakby półhelingu.

Stewy ze stępką wycięte ze sklejki, deski poszycia z forniru z gruszy, zakupionego w oddziale "Zagłoby" w Suchym Lesie. jako, że fornir kruchy jest i łamliwy (o czym wszyscy wiemy), przed cięciem podkleiłem go z obu stron, z jednej folią samoprzylepną, z drugiej papierem samoprzylepnym z nadrukowanymi planami desek poszycia (czyli tak jak większość z nas to robi).

Połówki stępki ze stewami przymocowałem do deski, dołożyłem szablony wręg... i dalej toto oklejać, jedna planka, druga planka, kolejna, kolejna...

i coś mi zaczęło się nie podobać... planki nie układały się jak należy na szablonach wręg, odstawały jakoś dziwnie, nie chciały się ładnie nachodzić jedna na drugą... No to zacząłem kombinować, przymierzać, dopasowywać... i nic. Więc wyciąłem kolejną plankę z tektury - za długa, przeciąłem w połowie i tak przymierzałem, aby końce były na stewach.. a środek zaczął nachodzić ciut na siebie.

No i miałem odpowiedź - błąd przy przeskalowaniu. Jako, że płachty planów w skali 1:25 nie mieściły się na skaner A3 więc musiałem to potem składać, pomniejszać... i wyszło na to, ze plan, na którym była stępka i stewy był ciut mniejszy niż ten, na którym były deski poszycia. Nie pozostało więc nic innego, jak przeprowadzić operację przy pomocy skalpela. Jakoś udało się powalczyć z Pattexem i stewostępka ocalała. A po tej operacji pozostała mi połówka kadłuba do niczego nie potrzebna i powycinane planki poszycia na drugą połówkę, też do 4 liter przydatne. Szkoda forniru z gruszy, ale mówi się trudno,

Trza było ponownie przeskalować plany, tym razem dokładnie posprawdzać, pomierzyć .. i zabrać się za ponowne wycinanie poszycia kadłuba.. i ponowne klejenie.

[dali]

To się nazywa profesjonalna relacja, jak dobry dreszczowiec, jest też trochę historii, co rzadko się spotyka. Chyba nie zasnę dopóki nie zobaczę jak to się skończyło.

Pozdrawiam Piotrek

[ostry_gl]

Warto było Cię namawiać. Bardzo fajny temat tych Twoich "antyków". W MO 2/2011 też są plany łodzi Wikingów.
Pozdrawiam,
Łukasz

[ataman]

Plany zostały przeskalowane, tym razem poprzymierzałem "na sucho" planki wycięte z tektury, tak wybiórczo... pasowały. więc wycinanie planek z forniru, tak samo jak poprzednio, wcześniej oklejonego, i zabieramy się ponownie za klejenie.

Dwie połówki kadłuba gotowe,

czas na przymiarkę i sklejenie w całość.

[ataman]

Kadłub sklejony, trza było zabrać się za dalszą pracę. Najpierw doklejenie końcówek na stewach (zgodnie z planami planki poszycia kończą się na jednej wysokości, i nad tym trzeba dokleić trójkątne zakończenie) Potem raszplowanie, coby łódka była gładka jak przysłowiowa... (przy tej okazji stwierdziłem, że do takich powierzchni z uskokami i innymi utrudnieniami całkiem pomocna jest taka szczoteczka ścierna dremela).

Kolejna czynność to wklejenie wręg, końcówek przy stewach i listew wewnętrznych wzmacniających. Narazie przyklejone są górne listwy.

[ataman]

Trochę podłubałem, przybyły pokłady

[ataman]

Żeby nie było gadania, że nic nie robię... sporadycznie zeit zur zeit coś tam dokleję:

[Piotras]

Ładne to to.

[woj195]

Gratuluję precyzji i staranności. Ładna łódka.
Pozdrawiam Wojciech Łączyński Włocławek