Soleil Royal

Krzysztof Gerlach napisał:

Soleil Royal został zbudowany wg planów inżyniera Laurenta Hubaca w Breście. Prace zaczęto w grudniu 1668, wodowanie miało miejsce 24.11.1669 lub 13.12.1669, a żaglowiec ukończono w sierpniu 1670. Początkowo chciano go nazwać Grand Henry, ale już 6.12.1669 zdecydowano o przemianowaniu. Był trójpokładowcem, zaliczano go do pierwszej rangi.
Miał tonaż konstrukcyjny między 2400 a 2500 ton,
długość pokładu 164'6" (53,4 m),
długość stępki 142 stopy (46,1 m),
szerokość 44'6" (14,5 m),
głębokość 21' (6,8 m),
zanurzenie 23'6" (7,6 m).
Załoga: 909-910 ludzi.

Teoretycznie miał nosić 110/120 dział, czyli 28 armat 48- i 36-funtowych, 30 dział 18-funtowych, 28 dział 12-funtowych, 20 dział 6-funtowych i od 4 do 14 armatek 4-funtowych.
W praktyce różnie z tym bywało, np. w maju 1692 był uzbrojony w 104 następujące działa:
28 sztuk 36-funtowych,
30 sztuk 18-funtowych,
30 sztuk 12-funtowych,
12 sztuk 6-funtowych
i 4 działka 4-funtowe.
W wariancie 110-działowym na trzech pokładach niósł w sumie 90 dział, na pokładach dziobowym i rufowym razem 16, a na rufówce - 4 sztuki.

Na temat tego okrętu istnieje sporo kontrowersji i błędów, zwłaszcza w starszej literaturze. Wynikają one w dużej mierze z faktu, że w okresie 1688-1690 został gruntowne przebudowany w Breście, co tak zmieniło jego wygląd, że ta jednostka była uważana za całkiem nową. Pełno jest informacji o Soleil Royal rzekomo z 1690.
Dla Króla Słońce to cacko było przede wszystkim ulubioną zabawką, więc dekoracje pełniły ważniejszą rolę niż cała reszta.
Pierwszym ich projektantem był Charles Lebrun. Natrafiono na trudności z realizacją, ponieważ najlepsi rzeźbiarze pracowali wtedy w Tulonie. Colbert musiał dosłać do Brestu jakichś fachowców z rejonu paryskiego.

W tej pierwotnej postaci Soleil Royal niewiele się nasłużył. Wiadomo raptem o jednym rejsie krążowniczym na Atlantyku, między Conquet a przylądkiem Finisterre, jakiego dokonał w 1671 w towarzystwie czterech innych okrętów. Był wtedy flagowcem generała-porucznika Duquesne'a.


rycina Jean Berain

W czerwcu 1689 w roli projektanta wystroju okrętów Ludwika XIV zadebiutował nowy artysta, Jean Berain (Lebrun tymczasem popadł u Colberta w niełaskę, a w 1690 zmarł). Ponieważ po latach niemrawej służby Soleil Royal wymagał daleko idącego remontu, zdecydowano, że przy okazji wymieni mu się całą dekorację zewnętrzną. Jean Berain dostał polecenie sporządzenia odpowiedniego projektu 9.09.1689. Mistrz rzeźbiarski w Breście nadal był uważany za nie dość zdolnego, więc wykonaniem projektu zajął się w listopadzie 1689 Regnault. Już 22.11.1689 pod jego kierunkiem tuzin rzeźbiarzy dłubało w drewnie figury i ornamenty. Prace przerwano jednak 11.01.1690 i prawdopodobnie w takiej trochę niedokończonej postaci Soleil Royal pełnił rolę okrętu admiralskiego wiceadm. Tourville'a w bitwie pod Béveziers (Beachy Head) 10.07.1690. Potem roboty dokończono i żaglowiec przybrał słynną postać na tyle znaną z obrazów (i może z przechowywanego w Luwrze modelu), że uznano go za nową jednostkę - co nie było prawdą. Nadal był flagowcem Tourville'a w kampanii atlantyckiej w okresie czerwiec-sierpień 1691 i w bitwie pod Barfleur 29.05.1692. Bezpośrednią komendę nad nim sprawował w 1692 "kapitan liniowca" Charles des Nos (Desnotz), hrabia des Nos de Forbonest. Po bitwie pod Barfleur okręt uciekł do Cherbourga, ale tam został spalony przez angielski brander Blaze, dowodzony przez Thomasa Heatha.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Po wybuchu Wojny Dziewięcioletniej (1688 - 1697) między wielkimi mocarstwami Europy, Soleil Royal został dozbrojony dodatkowymi działami. Załoga liczy około 1200 ludzi; okręt uzbrojony w 112 armat z brązu - 36, 18, 12, 8, 6 i 4 funtowe (tylko okręty admirała zostały wyposażone w działa z brązu, pozostali mają armaty żelazne).



Jako okręt flagowy admirała de Tourville, uzbrojony w 104 działa z brązu, wziął też udział w bitwie pod La Hague 29 maja roku 1692. W trakcie tej ostatniej – zwanej też bitwą pod Barfleur – stał się przedmiotem ataku 3 nieprzyjacielskich trójpokładowców i chociaż ostatecznie jego obrona zakończyła się sukcesem, to po walce okręt był na tyle ciężko uszkodzony, że nie był w stanie wrócić do Brestu.


Bitwa pod Hougue, Petrus Johannes Schotel (1808-1865)

Następnego dnia po bitwie Tourville porzucił ciężko uszkodzony Soleil Royal i przeszedł na Ambitieux. Soleil Royal został wraz z dwoma innymi liniowcami (l'ADMIRABLE i TRIOMPHANT) w Cherbourgu na pilne naprawy. Miasto było pozbawione umocnień, zlikwidowanych na polecenie markiza de Louvois (decyzja ta była skutkiem długoletnich sporów między resortami wojny i marynarki).

We francuskiej marynarce wojennej zbudowano jeszcze dwa okręty liniowe o tej nazwie – w roku 1692 (w 1693 przemianowany na Foudrayant) i 1749.

____________________________
https://pl.wikipedia.org/wiki/Soleil_Royal_(1670)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_Francji_z_Lig%C4%85_Augsbursk%C4%85
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_morska_pod_Beachy_Head
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwy_pod_Barfleur_i_La_Hougue

L'AMBITIEUX, 1692

Ludwik XIV - Król Słońce / 1638 - 1715

Pozdrawiam
Karol